آنچه در این مقاله میخوانید
تا اندکی پیش در دنیای فناوری اطلاعات، استفاده از رایانش ابری یک امکان بود اما اکنون با در نظر گرفتن مزیتهای این فناوری، ضرورت استفاده از آن انکارناپذیر است. به طوری که عمده کسبوکارهایی که بخشی از نیازهای کسبوکار خود را به کمک فناوری اطلاعات برآورده میکنند، بهزودی در به کارگیری تکنولوژیهای ابری احساس نیاز میکنند و کسبوکار خود را بهسوی استفاده از رایانش ابری، هدایت خواهند کرد. درمجموع میتوان گفت آینده فناوری اطلاعات به رایانش ابری گره خورده است.
به کمک رایانش ابری؛ خدمات پردازشی بهصورت مجازی شده و بر بستر اینترنت عرضه میشود و این امر باعث میشود کار سرویسدهی بدون محدودیتهای مکانی و بر اساس تقاضای کاربر صورت گیرد. خدمات رایانش ابری در سه گروه عمده، خدمات ابری زیرساخت (IaaS)، خدمات ابری سکو (PaaS) و خدمات ابری نرمافزار (SaaS) تقسیمبندی میشوند.
زیرساخت ابری (IaaS)
در میان مجموعه خدمات رایانش ابری، زیرساخت ابری (بهاختصار Iaas-Infrastructure as a Service) پایهایترین خدمت ابری بهحساب میآید که میتواند زیرساختهایی مانند سرور مجازی، شبکه، فایروال، فضای ذخیرهسازی و… را بسیار سریع و آسان در اختیار کاربر قرار دهد. بدین ترتیب کارفرما با کمترین هزینه و در سریعترین زمان ممکن، میتواند به بهینهترین سرویس موردنیاز کسبوکارش دسترسی پیدا کند و از تغییرات آتی موردنیاز بهمقتضای رشد کسبوکار، هیچ نگرانی نداشته باشد. بر اساس پیشبینی گارتنر، اندازهی بازار سرویس IaaS در سال ۲۰۲۲ حداقل ۱۰۰ میلیارد دلار خواهد بود که نشاندهندهی نیاز بسیار بالای بازار در این حوزه است.
خدمات ابری سکو (PaaS)
مدل دیگری از خدمات ابری قابلارائه، مدل Platform-as-a-service، (بهاختصار PaaS) است که شرکتهای ارائهدهنده، تمام ابزارهای توسعه، میانافزار، سیستمعاملها، دیتابیس و زیرساختهایی را که توسعهدهندگان برای ساخت برنامه نیاز دارند در اختیار آنها قرار میدهند. PaaS بهطور گسترده توسعه اپلیکیشنهای وب را تسهیل میکند.
خدمات ابری نرمافزار (SaaS)
پرکاربردترین خدمات ابری، خدمات ابری نرمافزاری یا Software as a service است که بهاختصار SaaS خوانده میشوند. طی این سرویس نرمافزارهای مختلف موردنیاز کاربران، بر بستر اینترنت و در فضای ابری ارائه میشوند و کاربران میتوانند بدون نیاز به دانلود و نصب برنامه، بدون محدودیت مکانی از هر کامپیوتری به آن امکانات نرمافزاری دسترسی داشته باشند. این نرمافزارها بهصورت کامل در مالکیت کاربر قرار نداشته و کاربران بهصورت اشتراکی از خدمات نرمافزار بهرهمند میشوند.
چرا زیرساخت ابری؟
به زبان ساده، زیرساخت ابری با در اختیار قرار دادن منابع پردازشی و ذخیرهسازی موردنیاز کاربر بهصورت لحظهای و آنلاین، باعث صرفهجویی و مدیریت بهینه منابع استراتژیک (منابع مالی و نیروی انسانی) شرکت میشود؛ بدین ترتیب مدیران بدون نیاز بهصرف هزینه برای نگهداری و پشتیبانی زیرساختها، میتوانند هرلحظه از دریافت خدمات با بالاترین کیفیت مطمئن باشند.
زیرساخت ابری با فراهم کردن امکانات موردنیاز سازمان در کمترین زمان، سرعت پیشرفت پروژهها را افزایش میدهند. درعینحال مدیران بدون نیاز بهصرف سرمایه اولیه کلان برای راهاندازی سیستمها، میتوانند با سپردن کارها به متخصصان شرکتهای ارائهدهنده خدمات ابری، بر امور تخصصی شرکت تمرکز کنند و انرژی و توان خود را برای فعالیت اصلی شرکت صرف کنند؛ دیگر نیازی نیست تا متخصصین آی تی وقت خود را بر روی کارهای پایه مانند مدیریت زیرساختها صرف کنند و همچنین میتوان با اطمینان بیشتری در مقابل حملات سایبری مقاومت کرد.
با استفاده از زیرساخت ابری، تنها به میزان استفاده از خدمات هزینه پرداخت میشود؛ هزینههای کسبوکار در مدل استفاده از زیرساخت ابری کاملاً بر اساس میزان مصرف مشترک از منابع و بر اساس فاکتورهایی مانند تعداد هسته پردازشگر، مقدار RAM، مقدار فضای ذخیرهسازی و نوع آن و ترافیک شبکه محاسبه میشود. درنتیجه نیاز نیست از ابتدا هزینه زیادی برای راهاندازی زیرساختهای سختافزاری با بالاترین ظرفیت در محل شرکت انجام شود و هرزمانی که نیاز سازمان اقتضا کند، بهآسانی سرویس زیرساخت ابری تا حد موردنیاز ارتقا داده میشود. کاهش هزینه عملیاتی ناشی از استفاده از زیرساخت ابری بهجای راهاندازی زیرساخت سختافزاری در محل شرکت، از مهمترین عللی است که مدیران و کارفرمایان را مجاب به استفاده از زیرساخت ابری میکند.
سرویس زیرساخت ابری درمجموع با تمام امکانات و مزیتهایی که فراهم میآورد، علاوه بر استقبال شرکتهای بزرگ از آنیکی از بهترین گزینههای پیش رو برای کسبوکارهای کوچک و استارتاپی نیز بهحساب میآید؛ زیرا چنین کسبوکارهایی معمولاً توان سرمایهگذاری اولیه بسیار بالایی برای تهیه زیرساخت را ندارند.
همچنین بهواسطه کوچک بودن، صرف چنین هزینهای در ابتدای کار آنها را متحمل ریسک بسیار سنگینی نیز میکند. درحالیکه با استفاده از زیرساخت ابری، ضمن بهرهمندی از سرعت و چابکی موردنیاز چنین کسبوکارهایی، میتوانند با حداقل هزینه و ریسک، به بهترین امکانات زیرساختی دسترسی داشته باشند و بهمرور با رشد کسبوکار، سرویسهای مورد درخواست خود را ارتقا بدهند. در این روش هیچگونه اتلاف منابعی رخ نمیدهد و مدیران میتوانند از ارائه سرویسی مستمر و باکیفیت خاطرجمع باشند.
ازآنجاکه شرکتهای ارائهدهنده زیرساختها و خدمات ابری، با در اختیار داشتن تجهیزات سختافزاری پیشرفته چنین امکاناتی را برای طیف وسیعی از مشتریان فراهم میآورند، میتوانند بهراحتی و بسته به نیاز کاربران توزیع متوازنی از منابع را در اختیار آنها قرار دهند. درنتیجه نه منابع بدون استفاده میمانند و نه در مواقع پیک، سرویس دچار اختلال میشود.
آمارهای منتشرشده در فوربز درباره میزان مهاجرت کسبوکارهای مختلف به زیرساخت ابری، گواه محکمی بر کارایی چنین زیرساختی بهعنوان زیرساخت فناوری اطلاعات بهینه موردنیاز کسبوکارهاست. این آمارها نشان میدهند که در کشورهای پیشرفته اروپایی، نرخ استفاده کسبوکارها از زیرساخت ابری بهطور میانگین در حدود 80 درصد است. حتی در برخی کشورهای اروپایی این عدد بسیار بیش از میانگین ذکرشده است.
باوجودآنکه بهکارگیری تکنولوژیهای روز در کشورهای خاورمیانه با اندکی تأخیر صورت میگیرد، اما آمار مهاجرت کسبوکارها به زیرساخت ابری نشان میدهند، این کشورها نیز با اختلاف حدود 10 درصدی از کشورهای پیشرو در حوزه فناوری اطلاعات بهسوی استفاده از خدمات رایانش ابری پیش میروند.
انتخاب مدل زیرساخت مناسب هر کسبوکار
درمجموع در پاسخ به این سؤال که آیا تهیه و استقرار زیرساختهای سختافزاری در محل سازمان بهصرفهتر است یا استفاده از زیرساختهای ابری، میتوان گفت تمام اینها بسته بهاندازه کسبوکار و منابع در اختیار شما در بازه زمانی مشخص دارد:
اگر شرکت شما چنان بزرگ باشد که هزینههای مستقیم (تهیه تجهیزات) و هزینههای غیرمستقیم (تجهیزات جانبی موردنیاز مانند سیستمهای خنکسازی و …، مستقر کردن و نگهداری از تجهیزات در محل مناسب و استخدام متخصصین IT، هزینه برق) به نسبت دیگر هزینههای سازمانی چندان سنگین نباشد، میتوان روی مدل On-Premise برای تأمین زیرساخت حساب کرد. تازه در چنین حالتی باید بررسی شود که آیا تجهیزات موردنیاز درزمانی که سازمان به آنها نیاز دارد در دسترس هستند یا خیر.
در محاسبه برای انتخاب زیرساخت مناسب بسته بهاندازه کسبوکار و منابع تحت اختیار سازمان، از هزینههای پنهان نباید غافل شد. هزینههایی که بهمرور با رشد کسبوکار برای ارتقا سیستمها نیاز خواهد شد و یا هزینههایی که حوادث غیرمترقبه و یا نوسانات برق میتواند برای سازمان به بار آورد. افزون بر موارد گفتهشده باید در نظر داشت سرورها و تجهیزات ذخیرهسازی بهطور میانگین در مدت ۵ سال فعالیت مستهلک میشوند و پسازاین مدت نیاز به جایگزین شدن دارند. درنتیجه حتی عموماً استفاده از زیرساخت ابری برای شرکتهای بزرگ نیز میتواند گزینه بسیار بهصرفهتری باشد.
چنانچه کسبوکار در ابعاد متوسط و کوچک باشد، بدون شک هیچ مدلی مانند استفاده از زیرساخت ابری نمیتواند راهکارهای سریع، بهینه و مطمئن در اختیار مدیران قرار دهد. هر کسبوکاری که نیاز به مقیاسپذیری، دسترسیپذیری و پهنای باند بالایی داشته باشد، استفاده از زیرساخت ابری یک گزینهی مقرونبهصرفه و کاملاً اقتصادی خواهد بود و با استفاده از زیرساخت ابری، از تخصص موجود در شرکتهای ارائهدهنده خدمات ابری به شکل غیرمستقیم بهرهمند خواهید شد.
پس برای انتخاب میان تهیه و استقرار زیرساختهای سختافزاری (مدل On-Premise) و مدل زیرساخت ابری بهتر است هزینههای خود را در هر دو حال برای بازه زمانی کوتاهمدت مثلاً 5 ساله حساب کنید و سپس اقدام کنید. فراموش نکنید که با رشد کسبوکار، نیاز به ارتقای زیرساختها و افزایش تعداد سرورها خواهد بود.
با توجه به انعطافپذیری، دسترسیپذیری و مقیاسپذیری بالای زیرساختهای ابری، میتوان گفت در اکثر مواقع، بهرهمندی از زیرساخت ابری راهکار مناسبتری برای انواع کسبوکارها خواهد بود. چنین انتخابی ضمن آنکه ریسک کسبوکار را بسیار پایین میآورد، دست مدیران را برای طرحهای توسعه باز میگذارد و میتوانند بدون نگرانی از ارتقا زیرساختها و تطبیق با نیازهای جدید، بر مسائل تخصصی کسبوکار خود تمرکز کنند. همچنین تنها به میزان خدمات دریافتی هزینه پرداخت میکنید و هزینه اولیه موردنیاز برای خرید تجهیزات، میتواند در بهبود کسبوکار سرمایهگذاری شود.
مقاله پیشنهادی : فاکتورهای مهم در انتخاب Cloud Provider
این مقاله را به اشتراک بگذارید