آنچه در این مقاله میخوانید
درباره رایانش ابری چه میدانیم و بهرهمندی از این فناوری جدید چه تاثیری بر توسعه کسبوکارمان دارد؟
شاید بتوانیم محققان و مبتکران حوزه سلامت را به این دلیل که زمین ما را مجدداً قابل زیست کردهاند قهرمان بدانیم؛ اما حقیقت این است که بدون قدرت تکنولوژی (به خصوص رایانش ابری) کار چندانی از دست آنها بر نمیآمد. این تکنولوژی حیاتی باعث شد که روند تولید واکسنهای کووید سرعت بیشتری پیدا کند و هنگامی که این مقاله نوشته میشد، همه امیدوار بودند که تأثیر آنها در عمل مثل نتایج کارآموزیهای بالینی باشد.
مدرنا (Moderna) یکی از شرکتهای سازنده واکسن کرونا بود که یکی از پیشتازان استفاده از رایانش ابری در این حوزه محسوب میشد و در مقایسه با غولهای داروسازی دیگر که روی واکسنهای دیگر کار میکردند کوچکتر بود. این شرکت با ساخت و مقیاسکردن فرایندهای ساخت واکسن خود روی سروهای ابری، تنها 42 روز بعد از توالییابی اولیه ویروس کرونا توانست نخستین محموله خود را به مؤسسه ملی سلامت آمریکا تحویل دهد.
برای دستیابی به این موفقیت، این شرکت تعدادی فناوری و روش اختصاصی ابری را برای تولید ساختارهای mRNA اختراع کرد. سلولهای بدن، این ساختارهای واکسن را به عنوان ساختارهایی که در بدن تولید شدهاند تشخیص میدادند. این اتفاق به مدرنا کمک کرد تا واکسنهای مخصوص ویروسهای مختلف را با سرعت و سهولت آزمایش کند و نیازی به سرمایهگذاری روی تکنولوژی یا زیرساختهای جدید نداشته باشد.
همچنین مدرنا از رایانش ابری برای افزایش بازدهی و شفافیت در فرایند تولید، مدیریت انبار و حسابداری و همچنین تکثیر مدل تولید دیجیتالی خود برای شرکایش استفاده کرد. این موضوع، برای افزایش سرعت تولید واکسن کرونا بسیار حیاتی بود.
مثال شرکت مدرنا ارتباط رایانش ابری با 5 حوزه کلیدی را مشخص میکند و تمامی مدیران عامل شرکتها باید حواسشان به آنها باشد:
- سرعت دادن به بازار
- انعطافپذیری فرایندها
- تابآوری کسبوکار
- ظرفیتهای نوآوری
رایانش ابری به استارتآپها و سازمانهای با اندازه متوسط کمک میکند تا به تکنولوژیهای رایانشی پیشرفته (الگوریتمها، ابزارهای و ساختارهای برنامهنویسی) دست پیدا کنند و در اکوسیستمی که شرکتهای بزرگتر در آن فعالیت میکنند هم حضور داشته باشند.
تا پیش از سال 2020، پیشرفتها در حوزه رایانش ابری بهصورت پلهپله بود؛ اما در حال حاضر قضیه کاملاً فرق کرده است. به عنوان مثال در تحقیقی که روی 750 شرکت انجام دادیم، متوجه شدیم که در سال 2020 حدود 20 تا 30 درصد کارهای این شرکتها با کمک رایانش ابری پیش میرود و این شرکتها قصد دارند تا در یک دوره 8 تا ۱۰ساله، این میزان کار را تا 80 درصد بالا ببرند.
در سال همهگیری کرونا (2020) سرعت استفاده از رایانش ابری را بالا برد و شرکتهای مختلف متوجه شدند که برای فراهمکردن شرایط کار از خانه برای پرسنل خود، باید به تکنولوژی ابری تکیه کنند تا بتوانند در کورس رقابت تجارت دیجیتال باقی بمانند، امکانات پزشکی از راه دور را فراهم کنند و سرگرمیهای آنلاین را به وجود بیاورند. به همین دلیل به نظر میرسد که رسیدن به آن 80 درصد بالا قرار است در کمتر از 3 سال اتفاق بیفتد.
مدیرعامل در پروسه مهاجرت ابری از نزدیک مشارکت داشته باشد. اهمیت رایانش ابری برای نگهداشتن یک کسبوکار در میدان رقابت اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل بهتر است تنها به عنوان یک برنامه IT به آن نگاه نکنید.
۸ دلیل اهمیت رایانش ابری در کسبوکارهای امروزی
جدا از اشتیاق موجود برای ظرفیتهای رایانش ابری، استفاده از آن نگرانیهایی را هم به دنبال دارد. در تحقیق بالا، تنها 37 درصد شرکتها اعلام کردند که به تمامی انتظاراتشان از رایانش ابری رسیدهاند و تعداد آنها نسبت به تحقیق قبلی در سال 2018، تنها 2 درصد افزایش داشته است. همچنین از هر 10 شرکت تنها 3 شرکت اعلام کردند که از تأثیر مهاجرت به ابر برای دستیابی به ارزش مورد نظر در زمان مورد نظر اطمینان کامل دارند. این تحقیق 11 صنعت در 17 کشور را پوشش داد و از میان شرکتکنندگان آن، یکسوم مدیران اجرایی و دو سوم مدیران IT بودند و تأثیر رایانش ابری بر یک میلیارد دلار از مجموع فروش شرکتهای مختلف را بررسی کرد.
پس از همکاری با شرکتهای مختلف در سراسر جهان متوجه شدیم که رهبران کسبوکارها هنگام تعیین استراتژیهای بلندمدت برای رسیدن به 80 درصد طلایی بالا، 5 پرسش کلیدی را از خود میپرسند. از بین آنها، 2 پرسش مربوط به بحث امنیت دادهها و ساختارهای IT سنتی میشود. پاسخ این سؤالها به مدیران عامل شرکتها کمک میکند تا با استفاده از رایانش ابری کسبوکار خود را مورد بازنگری قرار دهند. اگر هنوز در مورد استفاده از رایانش ابری بیمناک هستید، به پاسخ زیر که حاصل تجربیات و تحقیقات ما هستند اعتماد کنید:
وضعیت امنیت دادهها در سروهای ابری چگونه است؟
در پاسخ به این سؤال باید به دو نکته مهم اشاره کرد. اول این که ارائهدهندگان خدمات ابری از برنامههای جامع امنیت داده استفاده میکنند و در نتیجه شما نیازی به استفاده از این برنامهها ندارید. دوم این که زیرساختهای درونسازمانی مستعد بروز اشتباهات کوچکی هستند که آنها را در برابر حملات سایبری آسیبپذیر میکند، درحالیکه ارائهدهندگان خدمات ابر عمومی امنیت دادهها را در سطح بالایی کنترل میکنند و در این راه از رمزنگاری دادهها، نظارت بر دیتابیسها و کنترل دسترسی کمک میگیرند.
با این اوصاف باز هم ممکن است که در مورد امنیت دادههایتان نگران باشید و این موضوع طبیعی است. برای کمکردن این نگرانیها (و البته به دلایل قانونی) باید خودتان هم از قراردادن دادههای حساس روی سرورهای ابر عمومی خودداری کنید. بعضی از شرکتها برای جلوگیری از لورفتن اطلاعات حساس خود از ابر هیبرید استفاده میکنند که ترکیبی از سرورهای ابر خصوصی و عمومی است. دادههای حساس این شرکتها روی سروهای خصوصی نگهداری میشود و روی آن کنترل کامل دارند.
امنیت ابری و اهمیت آن برای کسبوکارها
آیا باید زیرساخت IT سنتی خود را کاملاً کنار بگذارم؟
کنارگذاشتن زیرساخت IT سنتی مثل این است که بخواهید رشتههای اسپاگتی را از یکدیگر باز و صاف کنید. همچنین هزینههای این کار معمولاً سرعت را پایین میآورد. بیشتر مدیران اجرایی معمولاً علاقهای به از صفر شروعکردن ندارند. در تحقیق سال 2018 حدود 70 درصد رهبران کسبوکار به ما گفتند که میخواهند سیستمهای قدیمی شرکتشان تا جای ممکن به کار خود ادامه دهند، هرچند که این کار برای آنها در زمینه نوآوری و رسیدن به چابکی در بازار محدودیت ایجاد کند.
در چنین شرایطی معمولاً استراتژی Lift and Shift برای بسیاری از سازمانها جواب میدهد. تصور کنید بتوانید کل خانه خود را بدون دردسرهای معمول اسبابکشی مثل بستهبندی، جمعکردن و چیدن اثاثیه و … بهصورت کامل به یک شهر دیگر منتقل کنید. این استراتژی از این جهت برای سازمانها مفید است که ارائه خدمات به مشتریان را با اختلال مواجه نمیکند و استرسهای ناشی از دسترس خارجشدن را کاهش میدهد.
چگونه در حوزه رایانش ابری تصمیمات بهتری را برای سازمانم بگیرم؟
مهمترین گام برای گرفتن چنین تصمیماتی، درک سه ظرفیت کلیدی رایانش ابری و امکاناتی است که فراهم میکند. این ظرفیتها شامل نرمافزار به عنوان سرویس (SaaS)، زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS) و پلتفرم به عنوان سرویس (PaaS) میشود.
SaaS آغازگر انقلاب ابری بود. شرکتها میتوانند سریعاً آن را اجرا کنند، هزینه آن را از بودجههای معمول خود بپردازند، با استفاده از آن فرایندهای خود را استاندارد کنند و در عین حال نوآوری هم داشته باشند. در سال 2015 شرکت خودروسازی رولزرویس با استفاده از یک راهکار SaaS و تنها در یک شب، توانست سیستم منابع انسانی مبتنی بر ابر خود را در بیش از 46 کشور راهاندازی کند. پیش از استفاده از این راهکار، این شرکت در مورد کسب اطلاعات دقیق از نیروهای خود و استقرار افراد مناسب در پستهای مهم چالش داشت.
با پیشرفت رایانش ابری، استفاده از مدلهای IaaS و PaaS هم گسترش پیدا کرد و به کسبوکارها سطح بالاتری از کنترل روی ابر را عطا کرد که به همسویی بیشتر اهداف تجاری و IT آنها منجر شد. شرکت صنایع غذایی Del Monte زیرساخت IT خود که شامل اپلیکیشنهای کلیدی هم میشد را در کمتر از چهار ماه با کمک IaaS و PaaS به ابر منتقل کرد. این شرکت با این کار محیط IT تکهتکه خود را یکپارچه کرد، مدیریت صدها برنامه را بهبود بخشید و سرعت ارتقا و استفاده از راهکارهای مختلف را بالا برد.
در حال حاضر شرکتها باید ظرفیتها و قابلیتهای هر کدام از مدلهای بالا را بهخوبی شناسایی کنند و آنها را برای پیشبرد نوآوری و رشد کسبوکارشان عاقلانه به کار ببرند. شاید برایتان این سؤال پیش بیاید که از کجا شروع کنم؟ این قواعد ساده به شما کمک میکنند:
- IaaS یک راه ساده برای دسترسی به منابع رایانشی و ذخیرهسازی داده است. با استفاده از IaaS به جای خرید و نگهداری از زیرساخت در داخل سازمان، میتوانید اقدام به اجاره سرور و تجهیزات ذخیرهسازی کنید.
- PaaS گزینهای محبوب برای سازمانهایی است که میخواهند اپلیکیشنهای اختصاصی خود را بدون صرف هزینههای سنگین بسازند.
- SaaS هم سرویس اپلیکیشن ابری محبوبی است که سازمانها از آن به عنوان یک ابزار مهم برای دستیابی به نرمافزارهای ابری استفاده میکنند.
چگونه مهاجرت به ابر به کسبوکار من کمک میکند؟
رایانش ابری بسیاری از محدودیتهای نوآوری از بین برده است. به عنوان مثال Takeda یک شرکت فعال در صنعت داروسازی است که از تکنولوژی Edge برای کمک به بیماران هموفیلی در زمینه نظارت بر آنزیمهایشان در خانه استفاده میکند. رایانش Edge نوعی رویکرد ابری است که توانایی احساس و پاسخ به دادهها در مقیاس محلی را فراهم میکند و منجر به کاهش تأخیر و نیاز به تجهیزات ارتباطی میشود.
همچنین رایانش ابری یکی از دغدغههای اصلی بسیاری از مدیران عامل یعنی حفظ محیط زیست را برطرف میکند.
شرکت انرژی فرانسوی ENGIE با کمک رایانش ابری خود را به عنوان تأمینکننده انرژیهای تجدیدپذیر و فاقد وابستگی (یا دارای وابستگی کم) به کربن بازتعریف کرده است. چالش بزرگ این تغییر مدل کسبوکار، درک نیازهای مشتریان در 70 کشور و در دسترس قراردادن بینش مربوط به آن در 24 نمایندگی این شرکت بود. این شرکت با استفاده از PaaS توانست یک دیدگاه واحد و یکپارچه از هر مشتری ایجاد کند و در نتیجه واحدهای بازاریابی، فروش و خدمات ENGIE در حال حاضر میتوانند بهراحتی با یکدیگر همکاری کنند، آن هم بدون این که به سیلوهای داده نیاز داشته باشند. حاصل این همکاری، راهکارهای اختصاصی برای پاسخ به نیاز هر مشتری است.
به عنوان مثال شرکت ENGIE یک قرارداد ۵۰ساله با دانشگاه آیوا بسته و بر اساس آن متعهد شده که به 2 کمپ این دانشگاه در زمینه رسیدن به اهداف حفظ محیطزیست (مثل صرفهجویی در آب و انرژی) کمک کند. یکی از این اهداف حذف استفاده از زغالسنگ تا سال 2025 است.
مزایای رایانش ابری فقط برای شرکتها نیست. شهر بارسلونا از سال 2013 در حال کار روی استراتژی شهر هوشمندی است که بهشدت به رایانش ابری وابستگی دارد. در این استراتژی از اینترنت اشیا استفاده میشود و با کمک آن مدیریت حملونقل درونشهری، ترافیک، دفع زباله، سروصدا، آب و انرژی این شهر از طریق سنسور و روی یک پلتفرم واحد به یکدیگر متصل میشوند. این پلتفرم متنباز (Open Source) است و به سایر شهرهای هوشمند جهان متصل میشود.
در حال حاضر رهبران کسبوکارها به پتانسیل رایانش ابری پی بردهاند. در تحقیق 87 درصد آنها پیشبینی کردند که رایانش ابری نقشی حیاتی در حفظ و پایداری محیطزیست خواهد داشت.
برای بهرهبردن از مزایای رایانش ابری به چه مهارتهایی نیاز دارم؟
وقتی زمان به دستگرفتن ابتکار عمل در زمینه رایانش ابری فرامیرسد، کمبود مهارت در سازمان مهمترین چیزی است که باعث میشود مدیرعاملها شبها نخوابند. تقریباً نیمی از مدیران عامل شرکتهایی که از رایانش ابری چندان استفاده نمیکنند (کمتر از 30 درصد کارهایشان روی ابر انجام میشود) به این نکته اشاره میکنند که کمبود مهارتهای موردنیاز، یکی از موانع آنها در راه رسیدن به موفقیت است. البته در شرکتهایی که بهره بیشتری از رایانش ابری میبرند (بیش از 75 درصد کارهایشان با رایانش ابری پیش میرود) هم اوضاع خیلی بهتر نیست، چون از هر 10 مدیرعامل این شرکتها، 3 نفر نگران کمبود مهارت در سازمانشان هستند.
درست است که برای رفع این نگرانیها نمیشود میانبر زد، اما درنظرگرفتن برنامههای تهاجمی برای افزایش سرعت رسیدن به هدف، یکی از گامهای اولیه است. به عنوان مثال در استراتژی تحول تجاری مبتنی بر ابر شرکت Takeda اهداف بزرگی برای نوآوری و نحوه کارکردن افراد در نظر گرفته شده است. این شرکت انتظار دارد که برای نقشهای تخصصی خود صدها شغل جدید ایجاد کند، از استعدادهای جدید کمک بگیرد و مهارتهای جدید را به کارمندان فعلی خود بیاموزد تا آنها بتوانند ظرفیتهای دادهای و دیجیتال این شرکت را بهبود ببخشند.
یک استراتژی کمهزینه در این زمینه این است که پرسنل خود را تشویق کنید که برای بهبود مهارتهایشان سراغ دورههای آنلاین بروند (مثلاً دورههای رایگانی که دانشگاه ایلینوی در سایت Coursera برگزار میکند). مطمئن شوید که به آنها برای این کار زمان میدهید و گواهینامههایی که میگیرند برای شما اهمیت دارد.
نتیجهگیری
مهمتر از همه این است که مدیرعامل در پروسه مهاجرت ابری از نزدیک مشارکت داشته باشد. اهمیت رایانش ابری برای نگهداشتن یک کسبوکار در میدان رقابت اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل بهتر است تنها به عنوان یک برنامه IT به آن نگاه نکنید. مهاجرت ابری شامل ایجاد یک پلتفرم برای بهرهوری، نوآوری و رشد است که بر موفقیت کسبوکار شما در آینده تأثیر زیادی دارد.
این مقاله را به اشتراک بگذارید